İnsan vücudu için önemli minerallerden biri olan çinko, pek çok fonksiyona sahiptir. Vücudun sadece küçük miktarlarda ihtiyaç duyduğu bir mineral olsa da neredeyse 100 enzimin hayati kimyasal reaksiyonlarını gerçekleştirmesi için gereklidir. ‘’Çinko nedir?’’ sorusuna cevap vermek için bu mineralin fonksiyonlarından bahsetmek gerekir.
Çinko Nedir? Ne İşe Yarar?
Çinko; DNA'nın oluşumunda, hücrelerin büyümesinde, hasarlı dokunun iyileşmesinde önemli bir rol oynar. Birçok faydası bulunan bu madde, özellikle bağışıklık sisteminin fonksiyonlarını desteklemede ve hücre büyümesi ve bölünmesinin düzenlemesinde önemli bir rol oynar. Ayrıca birçok enzim reaksiyonunun katalizörüdür ve protein sentezini teşvik eder. (1,2)
Metabolizma için önemli olan çinko, insülin hormonunun üretimini ve salınımını düzenler. Ayrıca sindirim sistemi fonksiyonlarını destekler ve protein sentezinde önemli bir rol oynar. Enfeksiyonlarla savaşan beyaz kan hücrelerinin üretiminde ve aktivasyonunda önemli bir rol oynamasının yanı sıra yaraların iyileşmesine yardımcı olur ve inflamasyonu azaltır. (1,2,3)
Çinko Vücutta Nerede Bulunur?
Çinko insan vücudundaki birçok farklı dokuda bulunur. Özellikle karaciğer ve kemikler bu mineralin önemli depo yerleridir. (4) Birçok insan, diyetlerinde yeterli miktarda çinko alamayabilir. Çinko eksikliği, birçok sağlık sorununa yol açabilir. Bunlardan başlıcaları şöyle sıralanabilir:
- Büyüme eksikliği ve boy kısalığı
- Solunum yolu enfeksiyonları
- İshal
- Cilt iltihabı gibi deri hastalıkları (5)
Bu sorunlarla karşılaşmamak adına yeterli miktarda çinko vücuda doğal besinlerle ya da takviyeler yoluyla alınabilir. Eğer bu konuda sorun yaşadığınızı düşünüyorsanız sağlık kurulaşlarına başvurarak test yaptırabilirsiniz.
Çinko İçeren Gıdalar Nelerdir?
Çinko vücudumuz için önemli bir mineraldir ve yeterli miktarda alınması sağlığımız için son derece önemli olarak değerlendirilebilir. Ancak vücudumuz çinkoyu üretemediği için bu mineralin besinler yoluyla almak zorundayız. Bu mineral, birbirinden farklı birçok besinde bulunur. Çinko hangi besinlerde var sorusunun cevabını aşağıda bulabilirsiniz.
- Kırmızı Et: Kırmızı et, en iyi doğal çino kaynaklarından biridir. Özellikle sığır eti, bu mineralden yüksek miktarda içerir.
- Deniz Ürünleri: Deniz ürünleri, ‘’Çinko nelerde bulunur?’’ sorusuna verilebilecek ilk cevaplardan biridir. Özellikle istiridye, midye ve yengeç, çinko bakımından zengin besinlerdir. Ancak deniz ürünlerinin diğer besinlerle birlikte tüketildiğinden emin olmak önemlidir çünkü bazıları aşırı miktarda civa içerebilir.
- Yumurta: Yumurta hem çinko hem de birçok diğer besin açısından zengin bir kaynaktır. Ayrıca yumurta yemek bu mineralin emilimini arttırabilen bir besin olan lutein içerir.
- Tam Tahıllar: Tam tahıllar, sağlıklı karbonhidratlar, lif ve birçok besin açısından zengindir ve çinko içerir.
- Kuruyemiş ve Tohumlar: Kuruyemişler, tohumlar, sağlıklı yağlar, protein ve birçok besin açısından zengin kaynaklardır. Bazıları ayrıca çinko içerir.
‘’Çinko nelerde var?’’ sorusuna cevap aldıktan sonra bu minerali de içeren zengin bir diyet programı düzenleyebilirsiniz. Çinko eksikliği, birçok sağlık sorununa neden olabilir. Yeterli miktarda çinko içeren gıdalar tüketerek bu mineralin vücutta yeterli miktarda bulunmasını sağlayabilirsiniz. (6)
Kaynaklar:
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28448263/
- https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/38929
- https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1961681
- https://journals.lww.com/co-pediatrics/Abstract/2014/10000/Zinc_deficiency_and_toxicity_in_pediatric_practice.10.aspx
- https://ods.od.nih.gov/factsheets/Zinc-HealthProfessional