Kansızlık (Anemi) Nedir ve Belirtileri Nelerdir?

Kendinizi sürekli yorgun hissediyorsanız ve odaklanmakta güçlük çekiyorsanız kansızlık yaşıyor olabilirsiniz. Vücutta yeterli miktarda kırmızı kan hücresi bulunmadığında ortaya çıkan bu rahatsızlık, bitkinlik ve dikkat dağınıklığı gibi belirtilere yol açabilir. Anemi ya da kansızlık, zamanla genel sağlığınızı da olumsuz etkilemeye başlayabilir. (1)

Anemi Nedir?

Anemi, kırmızı kan hücrelerinin sayısı yetersiz olduğunda meydana gelir. Vücut, kan hücrelerinin içindeki oksijeni hücrelere taşımak için hemoglobin proteinini üretir. Bu proteini üretmek için vitaminlere ve minerallere ihtiyaç duyar. Vücudunuzda hemoglobin miktarı düşükse dokularınıza ve kaslarınıza yeterince oksijen ulaşmaz. Buna bağlı olarak yorgunluk ve zor odaklanma gibi semptomlar açığa çıkabilir. (2,3)

Kansızlığa yol açan nedenlerin başında demir eksikliği yer alabilir. Demir minerali, oksijenin vücuda dağıtımında önemli rol oynar. Hemoglobin üretimini sağladığı için organların ve dokuların işlevlerini yerine getirmesine yardımcı olur. Ayrıca cilt, saç, tırnak ve hücre sağlığını da destekleyebilir. Besinlerden alınan bu mineral, gastrointestinal sistemde emilir. Ardından kan dolaşımına karışır ve karaciğerde depolanır. (1)

Anemi Belirtileri Nelerdir?

Anemi belirtilerini, rahatsızlığın ilk aşamalarında anlamanız zor olabilir. Fakat zaman geçtikçe kendinizde hâlsizlik gibi belirtiler gözlemlemeye başlayabilirsiniz. Kansızlık yaşayanlarda ortaya çıkan semptomlardan bazıları aşağıdaki gibidir.

Baş dönmesi
Baş ağrısı
Nefes darlığı
Anormal kalp atışı
Aşırı zayıflama
Kemik, eklem, karın ve göğüs ağrısı
Soğuk eller ve ayaklar (2)

Kansızlık belirtileri arasında normalden daha solgun bir cilde sahip olmak da sayılabilir. Yapılan araştırmaların, ciltteki ve göz kapaklarının iç kısmındaki solgunluğun kansızlık belirtisi olabileceğini gösterdiği söylenebilir. Bu durumun temelinde kana kırmızı rengi veren hemoglobinin anemi hastalarında yetersiz düzeyde olması yatıyor olabilir. (3)

Kansızlık (Anemi) Kimlerde Görülebilir?

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), aneminin varlığına işaret eden bazı hemoglobin düzeylerini açıklamıştır. Hemoglobin seviyesi; 15 yaş üstü erkeklerde <13 g/dL, kadınlarda <12 g/dL, hamile ve çocuklarda <11 g/dL’nin altında olduğunda kansızlıktan söz edilebilir. Dünya nüfusunun yaklaşık %30’unda kansızlık görülür. Bu oranın yarısından fazlasını, demir eksikliği anemisi (DEA) oluşturur. Söz konusu rahatsızlığa daha çok 0-5 yaş aralığındaki çocuklarda, menstruasyon görmeye başlayanlarda ve hamilelerde rastlanabilir. (4)

Yaşlılık döneminde kansızlık hastalığının görülme riskinin yüksek olduğunu söylenebilir. (2) Risk grubundakiler arasında çölyak, ülseratif kolit, peptik ülser ve Crohn hastaları da yer alır. Öte yandan, beslenme düzeninde yeterince demir minerali bulunmayanlar da kansızlık yaşayabilir. (1)

Kansızlığa İyi Gelebilecek Vitaminler ve Besinler Nelerdir?

Anemiyi önlemek ya da azaltmak için beslenme rutinlerinizde vitaminlere ve minerallere yer verebilirsiniz. (1) Kobalamin, kansızlığa iyi gelen vitaminlerden biridir. B12 vitamini olarak da bilinen bu bileşen, folik asitle beraber DNA sentezinde önemli rol oynayabilir. Vücutta bu B vitamini türü yetersiz olduğunda megoblastik anemi rahatsızlığı ortaya çıkabilir. Psikiyatrik, hematolojik ve nörolojik belirtiler meydana getiren bu kansızlık türünü önlemek için beslenme düzeninize B12 kaynağı olan hayvansal proteinleri ekleyebilirsiniz. (5)

Kansızlığa iyi gelen yiyecekler arasında demir minerali açısından zengin bitkisel ve hayvansal gıdalar bulunur. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ); anemi hastalığına karşı kırmızı et, balık, kümes hayvanları, baklagiller ve yeşil yapraklı sebze tüketilmesini önerir. (4) Ayrıca içerdiği C vitamini (Askorbik asit) sayesinde kansızlığa iyi gelen meyveler de bulunur. Örneğin portakal, demir emilimini artırarak aneminin etkilerini azaltabilir. C vitamini kaynağı olan ve kansızlığa iyi gelen besinler arasında domates de yer alır. (6)

Kaynaklar